Hoogsensitief? De ontdekkingstocht van een scepticus

Toen een vriendin van mij onlangs vertelde dat ze hoogsensitief was, kon ik een besmuikte glimlach toch niet onderdrukken. ”En hoe weet jij dat dan?” Was mijn eerste sceptische vraag. Haar antwoord: “Uit tests die ik heb laten doen. En de beschrijvingen kloppen precies bij wat ik denk en voel.” Om de lieve vrede maar te bewaren, en de rest van ons dagje uit niet te verpesten, besloot ik maar om er niet langer over door te blijven gaan. Toch ben ik ‘s avonds nog wel gaan googelen: wat is hsp, wat zijn de kenmerken? Maar ook, is het wel iets dat écht bestaat? 

Hoogsensitiviteit, hooggevoeligheid en overprikkeld raken 

Laat ik maar met de deur in huis vallen: de wereld van hsp is complexer dan ik dacht. Door mij in te lezen kwam ik steeds meer begrippen tegen. Verschillende websites spreken elkaar soms tegen of gebruiken termen door elkaar. Een hoogsensitief persoon merkt meer prikkels op in zijn of haar omgeving (geluiden, kleuren, licht, enzovoort) dan een niet-hsp’er. Hierdoor bestaat er een groter risico dat zij overprikkeld raken (hier kan een hoogsensitief coach bij helpen). Toch kunnen ook mensen die niet hoogsensitief zijn overprikkeld raken. Dan zijn er nog mensen die hooggevoelig zijn (dus sneller overprikkeld) maar die hoeven niet per sé hoogsensitief te zijn. Volgt u het nog? 

Hsp of niet, geen kwestie van zwart-wit 

De ‘ontdekker’ van hoogsensitiviteit in de psychologie is de Amerikaanse Dr. Elaine N. Aron. Volgens haar is hoogsensitiviteit een glijdende schaal: het is geen kwestie van het wel of niet hebben, het is geen kwestie van zwart- of wit. Er is een groot grijs gebied van mensen die meer prikkels zien dan anderen, maar nog niet per sé hoogsensitief zijn. Net zoals andere psychologische verschillen vaak niet zwart-wit zijn. Online zijn verschillende tests te vinden, zoals de tests die mijn vriendin had gedaan, die je kunnen vertellen in hoeverre je sensitiever bent ten opzichte van de gemiddelde mens. 

Mijn weinig verrassende zelftest 

Uiteraard ontkwam ik er niet aan zelf ook een test te doen. Als aanpakker (en scepticus) besloot ik mij aan meerdere tests te onderwerpen. Ik kreeg verschillende vragen: wat is mijn positie in een groep? Kan ik werken met muziek op de achtergrond? Loop ik met een lijstje door de supermarkt of koop ik waar ik zin in heb? Uit de verschillende tests kwam overal hetzelfde beeld naar voren: als er iemand niet hoogsensitief is, dan ben ik het! Overal scoorde ik min of meer gemiddeld. Logisch dat ik de hoogsensitiviteit van anderen wat moeilijker kan plaatsen: prikkels komen bij mij anders binnen dan bij mensen die wel hoogsensitief zijn.